گچبری در معماری یکی از کهن ترین انواع تزئینات معماری ایرانی است. حتی در آثار باقی مانده از تمدن ایلامی به چشم می خورد. هنری که در بقایای هفت تپه خوزستان هم کشف شده است. در دوران پارت ها هم رواج داشته. آنها توانسته بودند با تلفیق آن با طرح های یونانی، سبک ویژه ای به یادگار گذارند.
این هنر در طول تاریخ و به ویژه پس از اسلام تکامل یافته است. سپس از چنان ظرافت، دقت و پیچیدگی برخوردار گشته که با آثار اولیه قابل مقایسه نیست.
در مقاله‌ای از مجله پیام ساختمان به موضوع گچبری در معماری پرداخته شده است. اگر بخواهیم مولفه های معماری ایرانی اسلامی را برشماریم بی شک یکی از موارد بسیار مهم هویت بخش در معماری ایرانی اسلامی همین هنر گچبری است.
روح هنر ایرانی در گچبری در معماری نیز متجلی است. این هنر طبیعت را با لطافتی خاص به خانه می آورد. از طرح گل و مرغ تا ریسه گل و مروارید هریک راز و رمزی را در خود نهفته دارند. هر یک مناسب قسمتی خاص از یک خانه ایرانی هستند و به آن هویت می بخشند. هر عنصری در طبیعت ویژگی های خاص خود را دارد.
گچبری در معماری
گچبری در معماری از ویژگی لطافت و انعطاف برخوردار است و به همین دلیل اغلب در تزیینات داخلی به کار می رود. به طور مثال سنگ سخت و نفوذ ناپذیر و محافظ است. در بیرون از منزل در برابر باد و باران و سرما و گرما مقاوم است. از سنگ، چوب و سایر مواد سخت در تزئینات داخلی و روکش دیوار ها و سقف استفاده می شود.
گچبری در معماری
گچبری در معماری
نگاه کردن به یک سرقاب گل و مرغ که استادانه ساخته شده است چنان لطافتی به نگاه می بخشد که آسایش روح و روان را برای ساکنان خانه به ارمغان خواهد آورد. و ما چه خوشبختیم که هنوز گنجینه های عظیم هنری هویت بخش را میراث داریم. و می توانیم با شناخت آگاهی و احیای آنها هویت فرهنگی و هنری خود را به رخ بکشیم. و در این عرصه دنباله رو سبک های تحمیلی نباشیم. همچنین ارائه دهنده میراث فرهنگی و هنری خود به جهان باشیم. به راستی چرا امروزه دیگر شاهد دور قلاب های پیچیده روی سقف ها، ستون ها و سر ستون های زیبا با طرح چدنی، قاب سازی، طاقچه های مشبک، تنگ بری، نقوش هندسی و گیاهی نیستیم؟ و یا حتی گچبری های فرنگی یا تلفیقی در کمتر خانه ای دیده می شود؟
همه ما از سر اجبار و داشتن مسکن به معنای حداقلی آن یعنی سرپناه بسنده می کنیم. غافل از اینکه اگر بخواهیم خانه ای رویایی و متناسب با روحیه ایرانی خود بسازیم باید طرحی نو در اندازیم.
استفاده از ابزار پیش ساخته پلی اورتان گامی مهم در راستای استفاده از هنر هنرمندان و تلفیق آن با تکنولوژی مدرن جهت حفظ سنت گچکاری با استفاده از مزایای فراوان پلی یورتان است.
